Begin van dit jaar botsten Atletiek Oirschot, de mountainbike afdeling van De Pedaleur, de Bali Runners en de Soepwandeling stevig met Brabants Landschap. Inzet: de per 1 januari ingaande tarieven voor evenementen in de gebieden van Brabants Landschap. Met name het maatschappelijk belang, volksgezondheid en enkele goede doelen zouden daarvan de dupe worden stelden de clubs. De Soepwandeling dreigde zelfs helemaal de stekker uit het populaire wandelevenement te trekken. Na enkele overleggen lijken de scherpste kantjes van het conflict af, maar de tarieven blijven wel grotendeels overeind.

door Rens van Ginneken

De weelderige natuur rondom Oirschot, Spoordonk en de Beerzen wordt alom geroemd. Het is dan ook niet vreemd dat ook sportieve initiatieven geregeld een evenement in die natuur willen organiseren. Sinds kort echter vragen bijvoorbeeld Natuurmonumenten en Brabants Landschap daarvoor een vergoeding. Dit omdat, zo stelt Natuurmonumenten, de kwetsbare natuur steeds verder onder druk komt te staan: het wordt steeds drukker in het bos en op de hei en het onderhoud van die natuur kost daardoor steeds meer. Naast die sportieve evenementen vinden ook gezinnen, bruidsreportages, yogasessies en bootcamps steeds vaker hun weg naar de natuur.

Er blijft minder over voor het goede doel

Per 1 januari 2025 introduceerde Brabants Landschap een nieuw beleid voor evenementen in de natuur. Deze zouden voortaan zes weken vooraf ter beoordeling moeten worden voorgelegd, per aanvraag wordt 50 euro gerekend en daar bovenop zouden de organisaties 10 procent van het inschrijfgeld kwijt zijn aan Brabants Landschap. “Dat zou er bij de Groene Woud Lentetrail op neer komen dat we honderden euro’s extra kwijt zijn, zodat we steeds minder overhouden voor ons goede doel: het opereren van kinderen met een klompvoetje op Bali”, zo vertelt Kees Smetsers van de Bali Runners. “Het voelt gewoon niet fair dat zo’n rijke organisatie als Brabants Landschap geld weg gaat halen bij de goede doelen. Terwijl veel van onze leden en deelnemers al lid zijn van Brabants Landschap, hen vaak ook nog steunen via de Postcodeloterij én al indirect hun subsidie mee financieren via de belasting. Dit beleid wekt weerstand op: ik heb al mensen gehoord die hun lidmaatschap van Brabants Landschap willen opzeggen.”

‘Niet voor de winst’

Ook Marlien van Ham van De Pedaleur is ontstemd over het nieuwe beleid. “Wij organiseren onze mountainbiketochten in de natuur niet direct voor een goed doel, maar het dient wel een belangrijk maatschappelijk doel: het in beweging krijgen van de mensen voor een betere gezondheid. We doen dat zeker niet voor de winst; die is er amper. Daarom vinden we het zeer demotiverend en frustrerend dat Brabants Landschap nu met deze tarieven komt.” Hennie de Rijdt van Atletiek Oirschot: “We zijn Brabants Landschap dankbaar voor het beschikbaar stellen van hun terreinen. Daarom zorgen we bij onze loopevenementen ook vaak voor een stukje promotie en zetten we ook een potje klaar voor vrijwillige donaties aan Brabants Landschap. Wij denken dat vrijwillige welwillendheid meer goodwill oplevert dan opgelegde tarieven.”

Stapeling van kosten?

Frans van Bommel van Stichting Bommus met hun befaamde Soepwandelingen voor Running Team Oirschot (ondersteuning van mensen met kanker en hun naasten) en het Bijna Thuis Huis is er helemaal klaar mee. “Ik snap dat Brabants Landschap bezorgd is vanwege toenemende druk op de natuurgebieden. Maar onze deelnemers zijn allemaal natuurliefhebbers: die vernielen niets en ruimen alles netjes op. We hebben als dank aan Brtabants Landschap ook al een aantal rustbankjes geplaatst in hun gebieden. We vrezen voor een stapeling van kosten als straks Natuurmonumenten, of Defensie ook nog kosten gaan berekenen voor gebruik van hun gebieden. We lopen soms over natuur van verschillende eigenaren. Als we daar ook nog onze eigen kosten bij optellen, blijft er amper iets over voor de goede doelen. Als het zo moet, dan trekken we de stekker uit de Soepwandelingen!”

Aanmeldtijd verkort

Inmiddels is er een gesprek geweest tussen Van Bommel en Joris Hogenboom, directeur van Brabants Landschap. “Ik hoop dat hierdoor wat meer begrip is ontstaan voor ons standpunt. Ook hebben we wat financiële pijn kunnen wegnemen bij de Soepwandeling – wat wij ook een héél mooi initiatief vinden. We willen ook geen goede maatschappelijke doelen frustreren. Als een wandeling bijvoorbeeld voor minder dan 25 procent over ons terrein gaat, brengen we géén kosten in rekening. Zo voorkomen we dat er ‘stapeling’ van kosten ontstaat wanneer een wandeling over terreinen van meerdere eigenaren gaat. Ook rekenen we maar één keer de 50 euro verwerkingskosten, voor de wandelingen in een jaar. En praktisch zijn we de organisatie wat tegemoet gekomen, door de aanmeldtijd van zes weken terug te brengen naar drie weken. Zo voorkomen we in ieder geval dat wij ‘last minute’ overvallen worden met een aanvraag en houden we toch het overzicht dat er niet teveel mensen in het gebied zijn.”

Natuurbeleving én -bescherming

Hogenboom vervolgt: “In de eerste plaats zijn we er blij mee dat mensen vaak onze natuurgebieden opzoeken. Die natuurbeleving is waardevol voor mensen en zorgt voor meer binding met de natuur. Openstelling van onze gebieden is daarom ook één van onze kerntaken. Maar een andere belangrijke taak is de bescherming van die natuur. Door de toenemende recreatiedruk komt echter ook de kwaliteit van natuur en landschap onder druk te staan. Het vitaal houden van onze natuur kost nu meer inspanning en geld. De vergoeding die wij vragen is heel bescheiden en draagt voor een klein deel bij in die kosten. Als evenementen om toestemming vragen, krijgen ze die meestal ook, tenzij het broedseizoen gaande is bijvoorbeeld, of dat het mogelijk te druk wordt op een bepaalde dag. Voor separate wandelaars of gezinnen bijvoorbeeld zal het altijd gratis blijven en dat geldt ook voor educatieve activiteiten. We gaan ervan uit dat de deelnemers van evenementen, net als onze beschermers, graag hun stukje ook financieel aan de natuurbescherming willen bijdragen.”

Ontmoedigingsbeleid?

Van Bommel is niet geheel positief over de uitkomst, maar vertelt dat de Soepwandelingen zeer waarschijnlijk wel gewoon aan een volgend seizoen beginnen. “We hadden natuurlijk het liefst gezien dat Brabants Landschap niets rekent, want we betalen al genoeg. Mij hebben ze niet geheel kunnen overtuigen van de noodzaak, maar als ze dit inzetten als een soort ‘ontmoedigingsbeleid’ om nog meer evenementendruk in de natuur te voorkomen, zou ik het wel enigszins kunnen begrijpen. In ieder geval zijn we wel blij met de versoepeling van de aanmeldtermijn: dat scheelt wel voor de organisatie”, zo besluit hij.