Voor velen is het passeren van 20 maart een feestelijk moment. De zon staat dan boven de evenaar en gaat op weg naar het begin van de zomer. Binnen overwinterende planten mogen naar buiten, muizenkeutels worden uit tuinstoelen geklopt en een enorme menigte stort zich op elk beschikbaar terras. 20 maart 2025 zou echter een zwart randje krijgen, Nature Today, het gratis digitale lijfblad van elke groen minnende burger, wist te melden dat maart weer eens flink zijn staart geroerd had en de natuur fors achter loopt. Nog geen dag later werden echter alle temperatuurrecords gebroken. Het zullen wel weer eens sombere weerprofeten geweest zijn die wat aandacht nodig hadden zal menigeen vervolgens gaan verzuchten. Of in Trumpiaanse taal: woke geklets.
Helaas! Nature Today doet niet aan gezwam van influencers. Hun redactie beweert niets, alles moet grondig getoetst worden. Fenologie, het bestuderen van jaarlijks terugkerende verschijnselen in de natuur, is een serieuze studie geworden. Begon het eerst met opschrijven wanneer de tjiftjaf weer zingt, nu zijn het o.a. camera opstellingen die jarenlang fotoseries maken. Trekvogels volgen blijft lastig omdat er allerlei wisselende factoren meespelen. Maar elk jaar dezelfde boom volgen laat helaas zien dat gewauwel van klimaat ontkenners echt nergens op slaat. De natuur liegt niet en laat zien dat ondanks een schommelend weerbeeld het klimaat echt aan het veranderen is. Zelfs met een op foto geconstateerd later voorjaar zijn er nog steeds metingen die bijvoorbeeld laten zien dat tot 20 maart de gemiddelde temperatuur van 2025 op vier graden staat en in 1955 op slechts twee graden.
Dat we in 2025 te maken hebben met een traag op gang komend voorjaar heeft dan ook niet alleen te maken met temperatuur en steeds maar terugkerende noordenwind. Er viel in februari en ook deze maand zo weinig regen dat de bovenste bodemlaag uitdroogde. En dat betekent fors aan de bak voor allerlei vroege bloeiers die juist daar hun water vandaan moeten halen. Gewoon speenkruid, kleine veldkers en bosanemoon beginnen nu pas te bloeien en dat is overal te zien. Bermen en slootkanten vieren de lente in geel en wit. Maar het zijn vooral diverse struiken die opvallend later zijn. Wit bloeiende sleedoorns en gele klokjes van forsythia gaan nu pas open en dat is bijna twintig dagen later dan vorig jaar toen eind februari / begin maart de eerste bloemen te zien waren. Is daarmee dit jaar uitzonderlijk? Nee, weer is nu eenmaal wat anders dan klimaat en van jaar op jaar verschillend.
Dit soort waarnemingen leent zich uitstekend voor “citizen science”, letterlijk “burger wetenschap”. Iedereen kan zijn of haar waarnemingen doorgeven maar ook zonder deze inspanning is vanuit de luie stoel alles te volgen. Zoals Vogelbescherming elk jaar de “Volg de Lente” camera’s aanzet, zo is er ook https://growapp.today/#/ . Elke camera opstelling, niet alleen in Brabant, staat er op en iedereen kan zelf een serie foto’s bekijken. Soms vanaf 2017 maar ook de nieuwste plekken staan er al op. Bomen als kers, beuk en eik zijn er te volgen maar ook weide en akkerlandschappen. En zo kan iedereen zelf een serie maken en met gedegen bewijs laten zien dat we echt een laat voorjaar hebben. https://www.naturetoday.com/ heeft alvast voor u een aantal leuke series klaar gezet.