Kermisdinsdag in de even jaren is voor gilde Sint Sebastiaan Oirschot een van de belangrijkste dagen in het gildejaar. Zo ook op dinsdag 1 oktober 2024. Dan vindt namelijk het tweejaarlijkse koningschieten plaats. Een prachtig schouwspel, boordevol tradities en gebruiken, met als klapstuk een onderlinge schietwedstrijd tussen de gildebroeders om het koningschap. De koning is de aanvoerder van de schutters en representeert met de hoofdman en keizer het gilde. Hij is te herkennen als drager van het koningszilver, een prachtige “koningsbreuk”, die gildebroeder Jos de Croon in 1996 schonk aan het gilde.

De dag van koningschieten staat bol van mooie eeuwenoude tradities. Allereerst wekken de tamboers bij dageraad alle gildebroeders aan hun slaapkamerraam, ter aankondiging van deze belangrijke dag en nodigen hen uit hieraan deel te nemen. Daarna verzamelt het gilde in het gildehuis (De Beurs) voor het tekenen van de presentielijst en haalt achtereenvolgens ‘het hoog’, in de vorm van hoofdman Karel Smetsers, keizer Cees van Rijen en koning Toon Capel thuis uit. Altijd een prachtig schouwspel om te zien als het gilde met slaande trom en vliegend vaandel door het dorp trekt. Dit jaar voor het eerst met hun nieuwe standaardrijder te paard voorop: Rogiër Droomers.

Adellijk bezoek!

Het gilde vertrekt na het uithalen van ‘het hoog’ naar de gildetuin aan de Wintelresedijk 1a en bevrijdt daar de schutsboom. Dan maakt het gilde een groepsfoto. De huidige koning wordt van zijn versierselen ontdaan, waarna de koningsbreuk wordt opgehangen aan de schutsboom waaronder de strijd gaat plaatsvinden. Aansluitend rijkt het gilde alle gewonnen prijzen uit van de diverse eigen schietcompetities en onthult een steen ter gedachtenis aan de 100 jarige vriendschap met het Sint Sebastiaansgilde Westerlo (B). De Belgische Prins Simon de Merode, beschermheer van zowel het Oirschotse als Westelse gilde, is hierbij aanwezig. Tot slot ontvangt stichting Hulphond Nederland een cheque, als zijnde het goede doel van de door het gilde georganiseerde Internationale Hondenwandeling.

Wie wordt de nieuwe koning?

Dan barst de wedstrijd echt los. Wie durft de strijd aan te gaan? Wie is de spanning de baas? Blijft de kersverse wereldrecordhouder Toon Capel de koning? Of staat een andere kandidaat op? Een mooi gebruik is dat niemand zich vooraf in de kaarten laat kijken als het gaat om zijn of haar intenties. Dat betekent dat het tot op het laatste moment spannend is wie deelneemt én er echt zijn of haar best voor doet, of het juist zijn gildebroeder of -zuster gunt.

Iedere deelnemer schiet vier series van drie pijlen, in volgorde van anciënniteit. Bij elk raak schot klinkt tromgeroffel. En wie uiteindelijk de meeste treffers heeft, is winnaar en daarmee koning van het gilde. Meteen als de winnaar bekend is, informeert het gilde eerst de familie van de nieuwe koning. In bijzijn van familie en zijn of haar gildebroeders wordt de nieuwe koning geïnstalleerd. Dat doet het gilde door de nieuwe koning de koningseed af te nemen, waarna de koning over het gildevaandel naar de hoofdman loopt. Een bijzondere eer die alleen weggelegd is voor de eigen koning, koning Willem Alexander en de paus. Vervolgens sieren de keizer en de verschoten koning (zijn of haar voorganger) hem of haar met de koningsbreuk. Als afsluiting van de ceremonie drinkt de koning bier uit de zilveren koningsbeker en ontvangt een vendelgroet. Pas daarna mogen alle gildebroeders en andere aanwezigen de nieuwe koning feliciteren.

Bezoek aan het koninklijk huis!

De middag loopt inmiddels naar het einde als het gilde een bezoek aflegt aan het ’koninklijk huis’ (de woning van de nieuwe koning) en daar de vendelgroet brengt. Aansluitend nuttigt het gilde een maaltijd in het gildehuis en sluit de dag af met een rondgang langs diverse uitspanningen in het dorp. De avond is vergevorderd als de gildebroeders weer huiswaarts keren.

Iedereen is welkom!

Het koningschieten is echt de moeite van het bijwonen waard. En dat kan, want iedereen is welkom! Het vindt plaats in de gildetuin van het gilde aan de Wintelresedijk 1a in Oirschot, waar het gilde rond 13.00 uur arriveert. De toegang is uiteraard gratis.