Daa-da-daa-daaaa…! Dit is het Gemakkelijke Taal Journaal van woensdag 11 september. Kamala Harris en Donald Trump hebben een soort van ruzie gemaakt op de Amerikaanse tv. De tv, dat is dat grote scherm in de huiskamer waar oude mensen misschien nog weleens naar kijken. Kamala en Donald willen allebei de grote baas van Amerika worden. Donald zei gekke dingen over buitenlanders die honden en katten opeten en Kamala moest daar hard om lachen. Pieter Omtzigt moest juist heel hard huilen en hij riep dat hij helemáál niet had gezegd dat Nederlandse mama’s meer kindjes moesten krijgen en nu zit hij weer thuis met de gordijnen dicht. En nu snapt niemand in de Tweede Kamer meer wat Pieter eigenlijk wil. De Tweede kamer, dat is de vergaderzaal waar alle partijen samen blablabla doen.
Ik keek ervan op, van de aankondiging dat we voortaan ook een Gemakkelijke Taal Journaal hebben. Onder de gure financiële wind die er momenteel vanaf rechts waait voor de publieke omroepen zou je misschien eerder verwachten dat de landgenoten die het Gewone Journaal niet goed begrijpen dan maar naar het Jeugdjournaal worden verwezen. Nu had ik bij het Gewone Journaal al een tijdje het idee dat de toon nogal vereenvoudigd was. Dat werd nog eens bevestigd door mijn maat Maarten die al een kwart eeuw bij het Gardameer woont en vorig jaar bij ons te logeren was. Na een kwartiertje Gewone Journaal kijken vroeg hij: “Is dit het Jeugdjournaal of zo?” Ik legde hem uit dat het de laatste jaren gebruikelijk was geworden dat het journaal steeds meer in Jip & Janneketaal gebracht werd. Hij had er wel een mening over, onze Maarten. “Wat is er aan de hand met Nederland tegenwoordig? Is het gemiddelde IQ met twintig punten gedaald of zo?”
Maar blijkbaar was het inmiddels gesimplificeerde Gewone Journaal nog steeds voor velen onbegrijpelijk en om deze groep tegemoet te komen, was er nu dus het Gemakkelijke Taal Journaal. Is het nu geen Jip & Janneketaal meer, maar meer Dikkie Dik of de Teletubbies? Ik vind het een lastige kwestie, want ik snap heus wel dat het belangrijk is dat bijvoorbeeld laaggeletterde mensen ook het nieuws meekrijgen. Dat het niet alleen bedoeld is voor erudiete types (Gemakkelijke Taal: geleerde mensen). Aan de andere kant denk ik ook dat een beetje uitdaging misschien geen kwaad kan. Zo las ik als puber vaak boeken die wat boven mijn intellectuele capaciteiten (Gemakkelijke Taal: mijn verstand) uitstegen. ‘De komst van Joachim Stiller’ van Hubert Lampo was net wat te hoog gegrepen, maar door de context (Gemakkelijke Taal: euuuuh… Is daar een eenvoudiger woord voor?) kon ik toch vaak wel achterhalen wat er bedoeld werd in de literatuur (Gemakkelijke Taal: teksten die meer waarde hebben dan andere teksten??) én stak ik weer wat nieuw vocabulaire (Gemakkelijke Taal: woordjes) op.
U ziet: ik wil het graag proberen, maar het is nog niet zo Gemakkelijk om Gemakkelijke Taal te bezigen (Gemakkelijke Taal: gebruiken). Maar ik wil liever ook niet te elitair (Gemakkelijke Taal: arrogant? Bevoorrecht??) overkomen natuurlijk. Aan de andere kant denk ik ook: komen we niet op een glijdende schaal, als de taal almaar verder versimpeld wordt? Zodat we straks een soort Smurfentaal overhouden, zoals de straattaal nu al is?
Fakka met jou? - weetje… Ga me niet schreeuwen - weetje… Hij is vieze daggoe - weetje.
Waarschijnlijk ben ik een übersentimentele (Gemakkelijke Taal: Mike uit B&B Vol Liefde) ouwe vent aan het worden. En het Nederlands is ook gewoon geen Gemakkelijke Taal; u weet vast nog wel dat bij het Nationaal Dictee zelfs de taalprofessionals gemiddeld twintig fouten scoorden. Ik hang nog aan mooie woorden, die helaas steeds meer in onbruik raken. Fraaie woorden, die zo lekker over de tong rollen. Centrifugaalkracht. Weltschmerz. Hedonistisch. Majestueus. Latentie. Joie-de-vivre. Exorbitant. Fourniturenzaak. Memorabilia. Conceptie. Discrepantie. Zoölogie. Onheilstijding. Faliekant. Strapatsen. Betamelijk. Gedistingeerd. Gedistilleerd. Gedifferentieerd. Bijna allemaal van die woorden die in Gemakkelijke Taal ineens vijf woorden of meer worden. De kwestie van Kwalitatief of Kwantitatief? Ik geef het ze te doen die jongens en meiden die het Gemakkelijke Taal Journaal moeten schrijven.
Sisyfusarbeid (ja, nu zoek het zelf maar op), als je het mij vraagt.