Een van de mooiste bijkomstigheden van het platenspeler tijdperk waaruit ik kom waren de platenhoezen. Soms prikkelend, zoals Wild Cherry met ‘Wild Cherry’ (1976), met een sappige kers tussen wellustige lippen. Een ‘tandje erbij’ is ‘Electric Ladyland’ van gitaargod Jimi Hendrix (1968): negentien blote vrouwen kijken ongegeneerd in de lens. Naar verluidt was Jimi er zelf niet blij mee. De overtreffende trap en ongekend brutaal was de hoes van Boney M’s ‘Love for Sale’ Drie naakte dames die aan de ketting worden gehouden door een Antilliaan in een minuscule gouden slip.
Vaak waren de hoezen ook regelrechte kunstwerken, intrigerend, ontregelend en vaak ongekend mooi gemaakt door niet de minsten in de Schone Kunsten. Denk aan Sex Pistols’ ‘Never mind the bollocks’, met dat knip- en plakwerk dat aan een afpersingsbrief doet denken. Velvet Underground met die banaanhoes van niemand minder dan Andy Warhol, Pink Floyd met ‘Wish you were here’: twee zakenmannen die elkaar de hand schudden en waarvan er één in brand staat. De Beatles hebben er een paar op hun naam staan die de nodige geruchten startten. Denk aan Abbey Road – het beroemde zebrapad dat al veel automobilisten de nodige vertraging opleverde vanwege de oneindige toeristenstroom – en Sgt. Peppers Lonely Hearts Club Band, met een peloton aan beroemdheden, waarvan Lennons suggesties Hitler en Jezus uiteindelijk geschrapt werden.
Eén van mijn persoonlijke favorieten is ‘Nevermind’ van Nirvana. Een iconische foto met een hele krachtige boodschap: een baby die onder water naar een dollarbiljet aan een vishaak zwemt. Als cynisch symbool voor de onschuld die we gaandeweg verliezen, door de verleidingen van de pecunia. Nu is er dus gedoe over de foto op de hoes, veroorzaakt door… de baby zelf. Deze baby draagt de naam Spencer Elden. Hij klaagde, dertig jaar na dato, de maker van de foto en de band Nirvana aan, die overigens al sinds frontman Kurt Cobain zich zo tragisch van het leven benam in 1994 uit elkaar is. Elden vond het niet prettig dat hij destijds als naakte baby op de foto werd gezet. Hij kwalificeerde het beeld als ‘kinderporno’ en ‘seksuele uitbuiting’ en meende ‘levenslange schade’ te hebben opgelopen. Hij eiste 150.000 dollar en dat de foto nooit meer wordt vertoond. Dat laatste lijkt moeilijker te verwezenlijken dan het geld.
Dit soort foto’s blijft tot in de eeuwigheid als wrakhout ronddobberen op de golven van het internet.
Hoe meer je erover denkt, hoe vreemder het wordt eigenlijk, net als met die brandende zakenman van Pink Floyd. De fotograaf van de naakte baby Spencer houdt vol dat de ouders destijds toestemming gaven voor het gebruik van de foto op de platenhoes. Ook is het frappant dat Spencer eerder geen probleem leek te hebben met de hoes: hij liet de titel zelfs op zijn borst tatoeëren. In 2016 liet hij zich nog eens op dezelfde manier in een zwembad fotograferen en hij wilde dat zelfs weer naakt doen, wat de fotograaf van dienst niet nodig leek. Afijn: de rechter ging niet mee in de malle eis, zo bleek een paar jaar geleden.
Tja, wat hiervan nu te denken? Ik vind persoonlijk de kwalificatie ‘kinderporno’ zwaar overtrokken bij dit pure beeld van een blote, blije baby en ook helemaal passen in dit overtrokken ‘woke’ tijdperk, waarin een klassieker als Turks Fruit ineens ook niet meer kan. Gaan we Manneken Pis ook een boxershort tot over de knietjes aantrekken?
Zijn de Teletubbies eigenlijk ook niet infantiele naaktlopers op hun groene weitje?
Worden we Taliban Light? Misschien moet je zaken eens meer door het venster van het tijdperk bekijken? Het internet ontplofte natuurlijk. Waarom stelde Spencer zijn ouders niet verantwoordelijk? Misschien het verhaal van de kale kip? Gezien zijn ‘Nevermind’ tatoeage en zijn zwemfoto uit 2016 lijkt dat nog het meest waarschijnlijk. En daarmee is Spencer cynisch genoeg zelf het levende en meest afschrikwekkende voorbeeld geworden voor het gelijk van Cobain en zijn Nirvana-makkers.
Voor de almachtige dollar sneuvelde zelfs de iconische onschuld van Spencer.