In 1874 zag Jan Kruijsen het levenslicht in Liempde. Hij was al vroeg bezeten van tekenen en schilderen. Na zijn diensttijd stichtte hij een gezin en ontwikkelde hij zijn kunstenaarschap. Hij en zijn vrouw Barbara kregen zestien kinderen, waarvan er veel jong stierven vanwege de grote armoede waarin het gezin leefde.
Na de dood van zijn vrouw zwierf Jan Kruysen enige jaren rond in Nederland en Europa, om zich in 1924 definitief in Oirschot te vestigen. Hij woonde toen met zijn tweede vrouw en stiefdochter in een omgebouwde kippenkooi achter een boerderij aan de Fluterd. In het dorp werd hij in die tijd gezien als een excentrieke kunstenaar, die met artistieke cape, hoed en baard door dorp en buitengebied schreed. In 1938 stierf Jan Kruysen; hij rust op de begraafplaats aan het Kapelpad.
Ter gelegenheid van zijn 150e geboortejaar heeft het Kruysenhuis een bescheiden tentoonstelling ingericht in het Boterkerkje. De expositie heeft als titel “Jan Kruysen: De reis van zijn leven”. De tentoonstelling is opgebouwd rondom vier thema’s.
Religieus en flamboyant
Jan Kruysen was een zeer religieus mens en trachtte in zijn werk de schoonheid van Gods schepping te laten zien. Die zag hij in de natuur en in de eenvoudige boerderijtjes in en rondom Oirschot: het eerste thema. Maar ook schilderde hij doeken en panelen met religieuze onderwerpen: het tweede thema. Daarnaast maakte hij portretten, die hij soms als betaalmiddel gebruikte: het derde thema. Jan Kruysen was een flamboyant type, doste zich uit zoals een schilder eruit hoorde te zien en plaatste zichzelf nogal eens op de voorgrond. Hij schilderde dan ook graag zelfportretten: het vierde thema. Ook zijn schildershemd, cape en palet zijn op de expositie te bezichtigen.
Kruysenkenners zullen een paar doeken zeker herkennen. Maar veel van de tentoongestelde werken zijn lange tijd verborgen geweest in het depot van het Kruysenhuis of in privé collecties. Zo zijn er twee staties van een kruisweg te zien, geschilderd op zachtboard. Een dergelijke schilderij hing lange tijd in het baarhuisje van de begraafplaats aan het Kapelpad, maar omdat zachtboard geen duurzaam materiaal is, is het na jaren verloren gegaan.
De expositie is gedurende twee weekenden te bezoeken. Op 7 en 8 september, van 13.00-17.00 uur, en in het Erfgoedweekend, 14 en 15 september, van 12.00-17.00 uur. De toegang is gratis.