Heel Oirschot lijkt wel besprenkeld met bloeiend vingerhoedskruid. En niet alleen onze gemeente grossiert in deze prachtige bloeier. Overal in het land zijn weg- en middenbermen versierd met enorme boeketten. Wat is er aan de hand? Zijn het onze burgemeesters die samen met hun plantsoenendiensten de bloemetjes buiten zetten? Of is de natuur nu echt helemaal doorgeschoten?

Helaas, niets van dat alles is juist. Digitalis zoals zijn letterlijk te vertalen wetenschappelijke naam luidt is een plant die profiteert van veel regen en licht. Van het eerste hebben we dit jaar echt geen gebrek. Echt natte voeten wil de plant ook niet maar vroeg in het jaar een extra slokje leidt alleen maar tot meer groeikracht. Licht is een ander verhaal. Een strakblauwe hemel in mei is echt niet nodig maar diepe slagschaduw vinden ze maar niets. In de wilde natuur is het een echte kapvlakte liefhebber. Is er ergens een bosperceel verdwenen door zaag of storm? Dan staat er na twee jaar een zee van vingerhoedskruid. Daarna volgt even een dipje in de kleurenzee van wit en paars omdat het een tweejarige groeier is die zijn eerste levensjaar gebruikt om blad te vormen.

In ons land is vingerhoedskruid pas algemeen geworden na de jaren vijftig. Als een uit Midden-Europa afkomstige tuinplant zaaide deze zich in rap tempo uit. Nu is het nauwelijks voorstelbaar dat we voor die tijd de plant alleen kenden uit dikke folianten over geneeskrachtige kruiden. In blad en steel zit digoxine, een stof die ingrijpt op de hartspier. De opname van kalium en natrium wordt geremd terwijl calcium juist gemakkelijker opgenomen wordt. Dit leidt tot meer pompkracht van het hart. Daarnaast vertraagt digoxine het hartritme waardoor stoornissen verholpen kunnen worden. Maar ga er vooral niet zelf mee aan de slag, ook de oude Romeinen en Middeleeuwse geneesheren wisten al dat digitalis alleen op voorschrift toegediend mocht worden.

Heksen en elfjes hadden ook iets met vingerhoedskruid. Kruiden toepassing was in vroeger tijden vaak het exclusieve terrein van wijze en ervaren vrouwen. Mannen zagen hun werk als toverij welke alleen verklaard kon worden door een beroep te doen op duivelse krachten. Dat ze door dit te willen bestrijden het kind soms letterlijk met het badwater wegspoelden mag duidelijk zijn. Het verhaal van de elfjes is veel onschuldiger. Zij werden soms afgebeeld met bloemen van vingerhoedskruid als hoofddeksel. Dat dit wel eens tot problemen kan leiden weet elke tuinier die deze plant wel eens gekweekt heeft. Geregeld vergroeiend de topbloemen en dan ontstaat een wanstaltige beker. Biologen noemen dat een pelorische bloem.

In Mediterrane streken maar ook in Oost en Midden Europa groeien en bloeien veel meer soorten Digitalis. De bekendste zijn het geel en het groot vingerhoedskruid die ook wel eens in tuincentra aangeboden worden. Andere soorten hebben geen Nederlandse naam en zijn o.a. te zien in kruidentuin Den Doornboom in Hilvarenbeek.

Geniet nog maar even van deze bloemenweelde. Als er goed zaad gezet wordt zullen we pas over twee jaar weer een herhaling mogen beleven.