Het gesprek over de landbouw dreigt helemaal vast te lopen in polarisatie en onbegrip. Wat kan een toneelvoorstelling daaraan veranderen? Met het stuk ‘Iets met boeren’ van Bureau Pees leek het gesprek vrijdag, zaterdag en zondag in ieder geval al schoorvoetend op gang te komen. Dat zit hem voor een flink stuk in de kritische, maar ook respectvolle benadering van de theatergroep. Daarnaast valt zeker de familie Van der Heijden te prijzen, die gastvrij hun boerenerf openstelden voor boeren, burgers, activisten en informatiezoekers.

door Rens van Ginneken

Door het spel op het boerenerf te situeren, in de koeienstal, bij de mestkuil en dan weer met wijds zicht over de weilanden kreeg ‘Iets met boeren’ ontegenzeglijk een stevig authentiek karakter en werden de bezoekers van de vijf voorstellingen bijna aan de haren in het spel getrokken. Onder leiding van onder meer theatermaker Peter Dictus brachten de spelers en de muzikant een puike voorstelling. In de geur van het vee en met het koeiengeloei als ‘soundtrack’ kun je het eigenlijk niet echter krijgen. Gaandeweg ontvouwt zich het verhaal van een ‘doorsnee’ boerengezin, dat steeds meer gevangen raakt in het systeem van de banken, de voederproducenten, de supermarkten, de politiek die geen lange termijn visie biedt en de onwetende (of onverschillige?) consumenten. Verbeeld in straffe dialogen, dans en muziek heb je binnen een uur al een aardige indruk van wat er speelt en zou dit het beeld dat je had rondom de landbouw anno nu zomaar een slagje kunnen doen kantelen.

Indrukwekkend

En daar ligt natuurlijk de kracht van de voorstelling: het landbouwdebat dat een loopgravenoorlog zonder oplossingen dreigt te worden, wordt ineens weer wat meer opengetrokken. In de slotscenes wordt het boerenprotest vertolkt; zonder woorden wordt het voor het steeds stiller wordende publiek duidelijk hoe schrijnend de situatie is geworden. Volwassenen in een tableau vivant op speelgoedtractors? Het zegt wat over de kwaliteit van het spel en de lading van het script dat het nooit lachwekkend wordt. In zijn epiloog aan het einde weet boer Jos (acteur Ruud van de Wouw) het ook allemaal niet meer. Terwijl het publiek aan zijn lippen hangt, wuift achter hem het gras, schiet er een haas uit zijn beschutting en draaien aan de einder de wieken van de windmolens aan de A58 onverstoorbaar door. ‘Indrukwekkend’ is misschien wel het woord wat het meest geturfd kan worden na de voorstelling, terwijl de acteurs en boerin Maaike en boer Frank het gesprek aangaan met het publiek, afkomstig van De Beerzen tot Rijsbergen. Er valt nog een wereld te winnen, maar ‘Iets met boeren’ hier op het boerenerf is een meer dan waardevolle poging tot dialoog.

Meer info: www.bureaupees.nl