“Met de dood van Navalny heeft Rusland zijn Mandela verloren”, zo stelde Jelle Brandt Corstius. In Rusland is veel, héél veel mis, maar ergens aan de horizon blonk nog een klein sprankje hoop in de opgesloten criticaster van het Poetin-regime. Onder verdachte omstandigheden vond Alexey Navalny de dood in een Siberisch strafkamp. Ook als hij niet werd vergiftigd of zoiets, dan is het op zijn minst nog ‘moord in slow motion’. Je wist dat het bijna onvermijdelijk was, toch blijf je ontzet achter.

Nog maar een paar jaar geleden was Navalny de hoop en de verbindende factor voor veel Poetin-kritische Russen. Hij wist tienduizenden op de straat te krijgen om hun ongenoegen te uiten. Poetin werd steeds repressiever. Honderden tegenstanders vielen van hoge balkons, of in zee. Verkiezingen zijn er alleen nog om de schijn van democratie op te houden. Op de Russische staatstelevisie presenteert de president zich steevast als de vastberaden, maar toch lieve opafiguur voor de natie, maar zijn beleid gaat steeds meer in de richting van zijn wrede voorganger Stalin. Hij heeft zijn land in 2022 in een totaal nutteloze oorlog gestort, met als idiote drogreden dat Oekraïne bevolkt zou zijn door nazi’s. Hij heeft tienduizenden Oekraïense kinderen laten ontvoeren om ze cadeau te doen aan Russische pleegouders. De ooit prachtige stad Marioepol werd totaal in de as gelegd en op bevel van Poetin werden Oekraïense woonwijken, theaters, kleuterscholen en ziekenhuizen gebombardeerd.

Een flink deel van de Nederlanders vindt het verschrikkelijk wat er in Oekraïne gebeurt, maar er is ook een aardig deel – met als ‘spokesmen’ Thierry Baudet en Geert Wilders – die de steun aan Oekraïne het liefst zo snel mogelijk stopt, want: het is niet onze oorlog, zo is de redenering. Mijn eerste gedachte is dan: MH17. Bijna tweehonderd Nederlandse burgers vonden in 2014 op een vreselijke manier de dood, door een Russische raket, afgevuurd vanaf Oekraïens grondgebied, maar met Russische hulp van Russische militairen. Ondanks het overduidelijke bewijs werd vanuit het Kremlin alle schuld categorisch afgewezen. Een dikke, cynische middelvinger van Poetin naar de nabestaanden. In feite voert het Kremlin al twintig jaar een cyber- en spionage oorlog, ook tegen ons land.

En vraag maar eens in Finland, de Baltische staten of in Polen hoeveel vertrouwen ze in hun Russische buren hebben.

Vergis je niet in de werkelijke bedoelingen van het Poetin-regime. Het roerde zich in de Syrische burgeroorlog om vriendje Assad in het zadel te houden. De documentaire ‘For Sama’ geeft een goed zicht op de onherstelbare ellende die de Russen in Aleppo aanrichtten. Van Belarus hebben ze een vazalstaat gemaakt, in Moldavië en Georgië hebben de Russen grote stukken gebied bezet, zogenaamd om de belangen van de daar wonende Russen te beschermen, dezelfde smoes die ze al in 2014 in de Donbas en op de Krim gebruikten. En wie de geschiedenis kent, weet dat Oekraïne hele goede redenen heeft om met argwaan te kijken naar de Russische buren. Rond 1935 stierven tussen de zes en acht miljoen Oekraïners de hongerdood tijdens de zogenaamde Holodomor. Een ramp, opzettelijk veroorzaakt door Stalin, om het relatief welvarende Oekraïne te knechten.

Het was extreem heldhaftig wat Navalny liet zien in 2020. Nadat hij was vergiftigd met het zenuwgif novitsjok keerde hij toch terug naar zijn vaderland, waar hij onmiddellijk werd opgepakt en in schijnprocessen tot tientallen jaren opsluiting in een Siberisch strafkamp met dwangarbeid werd veroordeeld. Medische hulp krijg hij amper. In zulke kampen zitten inmiddels duizenden tegenstanders van Poetin. Het lijkt op de glorietijd van de beul Stalin. Honderden sympathisanten die dit weekend bloemen legden om Navalny te herdenken werden gearresteerd. Poetin is een bange man, die daarom geen andere keus meer heeft dan koste wat kost de macht vasthouden. Zulke types zijn de gevaarlijkste. Er wordt hier weleens gezegd: waarom komen de Russen niet in opstand? Ik vrees dat ze, na duizend jaar onderdrukking, de moed allang hebben opgegeven.

Je kan na een fles wodka nog mijmeren over vrijheid, maar op zijn minst tot de sterfdag van Poetin is er na het elimineren van Navalny geen splinter hoop meer voor Rusland.