Klooster Huize Blijendaal gaat grondig verbouwd worden en de wooncapaciteit wordt flink vergroot. Daardoor kunnen er straks 45 mensen gehuisvest worden. Nu wonen er vier zusters Karmelietessen op deze locatie aan de Nieuwstraat in Oirschot, dat worden er met de komst van zusters uit de locatie in Arnhem straks meer, waarvoor ook tien studio’s gebouwd gaan worden. De verpleeghuiscapaciteit wordt uitgebreid naar twintig plekken. Verder komen er vijftien appartementen voor niet-kloosterlingen. Wethouder Joep van de Ven verwacht dat de vergunning voor de verbouwing snel afgegeven kan worden.

door Rens van Ginneken

De Zusters Karmelietessen hebben net als andere kloosterordes te maken met krimp en vergrijzing. Reden dus om in te zetten op bundeling op minder locaties, met betere mogelijkheden om bijvoorbeeld de oude dag fijn door te brengen. Het Oirschotse Huize Blijendaal moet zo’n locatie worden. Al in 1644 streken hier Zusters Karmelietessen neer, onder leiding van Moeder Margaretha der Engelen, ook wel bekend als de Heilige Non van Oirschot. Ze moesten door de protestantse Hervorming echter al negentien jaar later de wijk nemen. Pas in 1931 zou er weer een nieuw klooster worden gesticht in Blijendaal, onder de nieuwe naam Karmel St. Jozef, door zes zusters uit Den Bosch. Door giften van weldoeners kon deze Karmel verder groeien en worden afgebouwd in 1954.

Sloop en nieuwbouw

Door de samenwerking nu tussen Amaliazorg – dat al de verzorging van enkele zusters op zich neemt – en de orde komt er een mooie kans om het monumentale erfgoed te behouden en zelfs in oude luister te herstellen. Er ligt een plan van de vastgoedpoot van Amaliazorg (Amaliawonen is eigenaar van het complex) en van GBS Architecten, waarin sloop van het oude verpleeghuis (niet-monumentale gedeelte van het gebouw) en nieuwbouw voor zo’n35 bewoners voorzien is. Daarnaast komen er na deze zomer zusters van de orde vanuit Arnhem; voor hen worden tien studio’s gerealiseerd in het monumentale deel van het klooster. Het was voor de zusters in Arnhem altijd al gebruikelijk dat zij bij ziekte bijvoorbeeld naar Oirschot kwamen. Het verpleeghuis biedt na de nieuwbouw plek voor twintig bewoners. Ook komen er nog vijftien appartementen voor niet-geestelijken in de nieuwe vleugel aan de achterzijde, grenzend aan de tuin. De huidige kapel wordt openbaar toegankelijk en de fraaie parkachtige tuin blijft grotendeels behouden voor gezamenlijk gebruik door alle bewoners. Parkeergelegenheid komt er op het eigen terrein. De ruimte daarvoor ontstaat onder meer door sloop van het huidige zorggebouw aan de kant van de Nieuwstraat. De buitenkant van het complex oogt straks nagenoeg weer hetzelfde als in 1931.

Wooncommunity voor zusters én leken

Directeur-bestuurder Han Hendrikse van Amaliazorg vertelt: “Door deze verbouwing en verduurzaming kunnen we straks de zusters ontzorgen in het monumentale deel van het klooster, zodanig dat hun levensvoltooiing op een prettige manier gegarandeerd kan worden, met de leefwijze die de zusters gewend waren. Zie het als een soort hof, of modern gezegd een ‘wooncommunity, zo je wilt, waar zusters en leken samen, maar in eigen gedeeltes wonen. Mooie bijkomstigheid is dat we zo een zeer waardevol en deels toegankelijk monument voor Oirschot kunnen behouden, plus dat er woonplekken komen op de zorgafdeling voor bijvoorbeeld mensen uit de omgeving met dementie. Bij de appartementen gaan we proberen om Oirschottenaren voorrang te geven. De huur daarvan zal naar verwachting in het middensegment zijn. Wat duurder dan sociale bouw, maar lager geprijsd dan bijvoorbeeld de appartementen in voormalig klooster Groot Bijstervelt.”

Kansen voor Oirschotse woningzoekers

Wethouder Joep van de Ven ziet weinig beren op de weg voor de nieuwe plannen. “Voor de zusters zelf is het waarschijnlijk een ‘lotje uit de loterij’. Dat er hier ook leken uit de omgeving gehuisvest kunnen worden is natuurlijk ook een groot pluspunt: dat geeft weer doorstromingsmogelijkheden waardoor er voor jongeren weer kansen bijkomen op onze woningmarkt. Bestuurlijk kan dit plan waarschijnlijk snel handen en voeten krijgen. De gemeenteraad hoeft bijvoorbeeld geen bestemmingsplanwijziging goed te keuren, het vergunningsbesluit hoeft alleen door het College geaccordeerd te worden. Het plan doet ook echt recht aan de monumentale waarde van dit complex. Ook het feit dat de kapel een soort openbare museumfunctie krijgt en dat deze locatie een prachtige aanvulling is op het Brabantse Kloosterpad biedt kansen. Mooi dat Oirschot ook hier de nalatenschap van het ooit rijke geestelijke leven in ons dorp kan tonen”, zo besluit hij positief.