In Nederland hebben gemeenten de bevoegdheid om regels op te stellen met betrekking tot het beschermen van bomen. Veel gemeenten, zo ook Oirschot, hebben hiervoor een bomenverordening opgesteld. Hierin is o.a. terug te vinden wanneer een vergunning nodig is als je een boom wilt kappen. Per gemeente verschillen de criteria. In Oirschot hanteren we momenteel de ‘Lijst beschermde Houtopstanden’. Staat een boom op die lijst, dan is een vergunning verplicht als je deze boom wilt kappen. Om op de lijst van beschermde bomen terecht te komen gelden criteria zoals: leeftijd, zeldzaamheidswaarde, cultuurhistorische of ecologische waarde.

Een andere gezaghebbende lijst is het Landelijk Register van Monumentale Bomen van de Bomenstichting. In sommige gemeenten, echter niet in Oirschot, zijn bomen van die lijst automatisch beschermd. Vreemd genoeg overlappen de gemeentelijke en de landelijke lijst elkaar nauwelijks.

De monumentale Hollandse linde in Oostelbeers

Een boom die wel op beide lijsten staat is de Hollandse linde (Tilia x europaea) aan de Hoogeindseweg 20/ hoek Hillestraat in Oostelbeers.

De Hollandse linde is een heel oude kruising tussen de zomerlinde en de winterlinde. Het wordt een flinke boom tot wel 30 meter met een grote kruin opgebouwd uit zeer zware hoofdtakken met de kenmerkende haakvormige zijtakken. Deze Hollandse linde was lang zeer populair als schaduwboom bij boerderijen, vaak in leivorm gesnoeid. Dit zomersnoeisel werd aan het vee gevoerd, het is rijk aan eiwitten. De boom heeft vaak veel wortelopslag en ook luisaantasting waardoor ‘drup’ ontstaat, die autobezitters tot waanzin kan drijven en de gemeentelijke klachtenlijn overbelast. De Linde in Oostelbeers is geplant rond 1880, heeft een omtrek van 3,5 meter en een hoogte van 18 meter.

Een nieuwe bomenverordening

Oirschot werkt momenteel aan een nieuwe bomenverordening. Gelukkig worden de groene organisaties, waaronder IVN, intensief betrokken bij dit proces. Zoals het er nu naar uit ziet, wordt dit weer een verordening met een ‘Lijst beschermde Houtopstanden’ als bijlage. We willen de vinger aan de pols houden en ervoor zorgen dat de juiste bomen op de lijst van beschermde bomen terechtkomen. We houden jullie op de hoogte.

Is er een boom die je zou willen voordragen om als beschermde of als monumentale boom opgenomen te worden, stuur dan een mailtje naar: info@ivn-oirschot.nl Dit kan een gemeentelijke boom zijn of een prachtexemplaar in jouw of andermans tuin.

Elly Pouwels en Frans van Boekhold (IVN Oirschot)