Vier kunstenaars die tegelijk exposeren in de warme ambiance van De Cultuurboerderij: is dat niet wat veel van het goede? De vier kunstenaars uit Oirschot en de Beerzen – Ria Franc, Mariëtte van Berkel, Magda Hermsen en Erika Merks – komen min of meer toevallig samen in deze expositie die de jubileummaand vol highlights van De Cultuurboerderij de kickstart geeft. Maar ze blijken het opvallend goed met elkaar te kunnen vinden en hun kunst bijt elkaar allesbehalve. “Een mooi evenwicht in het werk vinden blijkt eenvoudiger dan we dachten.”

Erika Merks uit Middelbeers kijkt goedkeurend rond in de expositieruimte van De Cultuurboerderij. “Het voelt hier als een intieme huiskamer. We waren er snel uit met het uitstallen van ons werk. Mijn schilderijen hangen vaak dichtbij de tekeningen van Magda: onze werken versterken elkaar mooi.” Merks’ werk, veelal in olieverf, maar ook mixed media met verbrand hout of met stukjes lood, is abstract, maar natuurelementen zijn wel herkenbaar en dat is niet zo vreemd, vertelt ze. “Ik houd van reizen, wandelen, fietsen en kajakken in de natuur. Dat geeft me als vanzelf inspiratie. In de kajak is dat bijvoorbeeld een mooie kustlijn, op de fiets word ik gegrepen door het landschap. Ik realiseer me dan soms dat we maar een klein stipje zijn in de natuur. Als het af is, zie ik vaak ineens mezelf terug ergens in het werk.” Ze experimenteert graag, ook met het formaat van het doek trouwens: “Soms vraagt het om groot, dan moet het vooral weer klein om het juiste gevoel te weerspiegelen.”

Robuuste én fragiele beelden

Buiten in de tuin van De Cultuurboerderij krijgen de fraaie en robuuste beelden van Mariëtte van Berkel mooi de ruimte. Intrigerende koppen, die vragen om langer bekijken. “Beelden in wit marmer, op een zwarte voet. In de tuin zijn ze mooi van alle kanten zichtbaar. Mijn manier van werken heet ‘taille-direct’: ik ga altijd uit van de vorm van de steen. Die is uiteindelijk leidend”, zo stelt ze. Ze exposeerde al vaker samen met de eveneens Oirschotse Ria Franc. Haar beeldhouwwerk is echter geheel anders van aard. “Ik werk bijvoorbeeld veel met karton en takjes. Het zijn fragiele, kwetsbare werken, vandaar dat mijn werk binnen wordt geplaatst. Dat kwetsbare past wel bij mij en het is tegelijkertijd ook mijn kracht”, vertelt ze met een lach. “Voorheen werkte ik het beeld dan altijd nog uit in brons, daarvan zijn ook enkele voorbeelden te zien bij deze expo. Dat doe ik nu nog maar af en toe, bijvoorbeeld om te tonen hoe zo’n werk er dan door verandert. Maar het is nogal kostbaar en eigenlijk vind ik de fragiele originelen meer bij mij passen.”

Persoonlijkheidsschets in beeld

De vierde exposant is Magda Hermsen. Zij maakt werken op doek, veelal tekeningen, eventueel aangevuld met mixed media, of met inkt. Ze werkt dan bijvoorbeeld handig met de verschillende eigenschappen van steen- of schuurpapier en behalve penselen en potloden gebruikt ze ook weleens een elektrische tandenborstel als gereedschap. De Middelbeerse is van huis uit psycholoog en dat weet ze op fascinerende wijze in haar werk te integreren. “Ik ben steeds abstracter gaan werken”, zo vertelt ze. “We zien de buitenkant van mensen, maar via mijn abstracte werkwijze ga ik naar de binnenkant. Zo zijn er werken waarvoor mijn ‘modellen’ een vragenlijst hebben ingevuld en ik hanteer dan bijvoorbeeld ‘The Big 5 van de persoonlijkheden’ als kapstok om het innerlijk van de personen in beeld te vangen. Je ziet echt een proces bij mij. Het tekenen geeft me daarbij meer de mogelijkheden om het werk kwetsbaar te maken dan schilderen. Het tekenen vind ik echt een onderschatte discipline. Ik kan me er in ieder geval perfect in uiten.”

Wanneer is het af?

Resteert de vraag die de journalist al lang bezighoudt: wanneer vindt de kunstenaar dat het werk af is; wanneer stop je? Erika: “Ik maak vaak een foto van het werk, dan krijg ik weer een andere invalshoek die me helpt om te bepalen of het af is.” Mariëtte: “Ik kan het beeld weleens heel lang draaien. Zo kan ik zien of alle lijnen kloppen. Als dat het geval is, dan is het voor mij ‘af’. Maar bij mijn schilderijen kan ik er na jaren soms nog weleens iets aan toevoegen hoor.” Kortom: de vrijheid van de kunstenaar blijft ook hierin altijd bepalend.

Gezamenlijke expositie van Mariëtte van Berkel, Ria Franc, Erika Merks en Magda Hermsen bij De Cultuurboerderij, Voldijnseweg 8 Westelbeers. Te zien vanaf 27 augustus.